07 juni 2017
'Opvang betekenisvol voor vluchtelingen èn de samenleving'
De vrijdag voor Pinksteren bracht ds René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, samen met zijn echtgenote en Karel Jungheim, de nieuwe vluchtelingenspecialist van Kerk in Actie, een werkbezoek aan de Bed-Bad-Brood+ voorziening van INLIA in Groningen..
“Christen zijn, is pelgrim zijn”, zegt René de Reuver aan de lunchtafel, “In die zin zijn wij net als vluchtelingen onderweg. De plek van vluchtelingen in onze samenleving is belangrijk in kerkelijke ogen omdat ieder mens een kind van God is.” Karel Jungheim zegt het later die middag zo: “Wij helpen vluchtelingen niet om hen christen te maken, wij helpen hen omdat wij christen zijn.”
Ze zitten met z’n drieën aan de lunch op de grote ‘bed, bad, brood’-boot in Groningen; René de Reuver, scriba van de generale synode van de PKN met zijn vrouw Marike en Karel Jungheim, specialist vluchtelingen en migranten van Kerk in Actie. Op tafel een smakelijke maaltijd, bereid door de gasten van de opvang.
Wilde rijst met geitenvlees, een schotel met vruchten en kip, een frisse salade. Lichter verteerbaar dan het gespreksonderwerp: de plek van vluchtelingen in de samenleving. Het rijk sluit sommigen van hen uit van opvang. Het was de PKN die de zaak aanspande bij het Europees Comité voor Sociale Rechten dat iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan. Recht op basisvoorzieningen als een plek om te slapen en je te wassen, op eten, drinken en kleding.
Uit die zaak is de ‘BBB+’ in Groningen voortgekomen; de ‘bed, bad, brood en begeleiding’-voorzieningen in het voormalige Formule 1-hotel en op deze boot.
“Ik ben onder de indruk van wat je kunt bewerkstelligen met kennis van (juridische) zaken, van mensen, opvang, financiën en de overheid”, zegt Marike de Reuver, “Ik ben onder de indruk van wat INLIA daarmee bereikt – niet alleen voor vluchtelingen, maar ook voor de maatschappij als geheel. INLIA is zo in staat een goede gesprekspartner te zijn voor de overheid.”
Haar man knikt. Het gaat over de specifieke methode die INLIA hanteert: 24-uursopvang waar mensen tot rust komen en stukje bij beetje weer het heft in handen (kunnen) nemen in hun eigen leven. Ze doen de boodschappen en koken zelf, maken schoon, regelen allerlei zaken en krijgen waar nodig ondersteuning – medisch, sociaal en/of juridisch - om aan een nieuw toekomstperspectief te werken.
“Ik ben getroffen door de formule die INLIA heeft om mensen deelgenoot te maken van hun eigen lot”, zegt De Reuver. Zijn vrouw beaamt: “INLIA geeft mensen hun eigenwaarde terug. Dat heeft me geraakt.”
Het echtpaar is het eens dat je met deze insteek veel verder komt. René de Reuver: “Op straat gaat het niemand lukken perspectief te ontwikkelen. De straat is – zoals INLIA zegt – nooit de oplossing. En: niks doen, kost meer! Dat kost de samenleving letterlijk meer. Dat vind ik ook het mooie hier: de opvang betekent wat voor vluchtelingen én voor de samenleving.”
Karel Jungheim noemt in dat verband het recente rapport van onder meer Amnesty International over de diverse ‘bed, bad, brood’-voorzieningen. ‘Den Haag’ is fel tegen en wil dat ze allemaal sluiten. Dat leidt nergens toe, stelt het rapport onomwonden: 'Het onthouden van voorzieningen leidt tot onnodig lijden en zal geen resultaat opleveren.'
Jungheim is getroffen door hoe de mensen in de BBB+ dit beleven: “Mensen zeggen ‘we zijn hier veilig’. Dat is toch wel de basis van je bestaan.” Het gezelschap laat dat even bezinken.