'Vluchtelingencrisis stelt onze menselijke waarden op de proef'
Paus Franciscus riep in zijn zondagse toespraak na het Angelus-gebed op het Sint Pietersplein in Rome alle katholieke geloofsgemeenschappen op om gastvrij een vluchtelingengezin op te nemen: "Nu wij geconfronteerd worden met de drama's van tienduizenden die op de vlucht gaan voor de dood door oorlog en honger en op weg zijn naar hoop op leven, doet het Evangelie een beroep op ons en vraagt ons de kleinsten en meest verlatenen nabij te zijn om hen echte hoop te geven. (...) Het is niet genoeg om te zeggen 'Houd goede moed' en 'blijf volhouden'. "
"Heden ten dage worden de landen van Europa geconfronteerd met de ergste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Maar medeleven en actie lijken tragisch onvoldoende te zijn om aan de dringende nood tegemoet te komen. (..)
Het is absoluut noodzakelijk dat alle Europese staten hun verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van de ontvangst en ondersteuning van mensen die op zoek zijn naar een veilige schuilplaats en een betere toekomst voor henzelf en hun gezinnen. Dit kan niet alleen worden overgelaten aan de staten waar zij het eerst binnenkomen.
Verantwoordelijkheid voor mensen in nood moet worden genomen zonder enig onderscheid behalve ten aanzien van hun noden. (...)
Vandaag wordt Europa - West zowel als Oost - op de proef gesteld wat betreft de sterkte van haar toewijding aan menselijke waardigheid en en mensenrechten. Dit is een test van onze menselijke waarden en ons christelijk erfgoed. (...)
De Wereldraad roept kerken over de hele wereld op om hun identiteit en hun roeping te hervinden als kerk van de vreemdeling. Want wij zijn de Kerk van Jezus Christus, het vluchtelingenkind (Mattheüs 2:13)."
Scriba dr Arjan Plaisier schreef in een verklaring namens de synode van de de Protestantse Kerk in Nederland: "Zoveel dodelijke slachtoffers vervullen ons met droefheid en ontzetting. Droefheid en ontzetting alleen is echter niet genoeg. Het is onze plicht als kerk maar ook als samenleving naast deze vluchtelingen te staan. (...) Wij willen luisteren naar het Evangelie van Jezus Christus die ons geleerd heeft dat wij de 'naaste' zijn van gewonden langs de weg en van vluchtelingen. Wij doen een beroep op ieders besef van medemenselijkheid om vluchtelingen niet tevergeefs aan te laten kloppen op onze deur."
Mgr dr Gerard de Korte, bisschop van het RK Bisdom Groningen-Leeuwarden, schreef in zijn column in het Nederlands Dagblad onder de titel 'Vluchtelingenangst moet christenen vreemd zijn' over de angst en onzekerheid die de vluchtelingenstroom veroorzaakt: "Christenen zouden, naar mijn overtuiging, toch een andere weg moeten kiezen. Het evangelie van Christus wil onze eigen angst bedwingen. Wij zijn geroepen om, voorbij alle angst, een christelijk-sociaal antwoord te formuleren. (...) Europa is een waardengemeenschap waar naast vrede, vrijheid en welvaart ook mensenrechten centraal zouden moeten staan. Ook de rechten van ontheemde vluchtelingen."
De situatie van vluchtelingen en asielzoekers in Europa is verontrustend. Er is een algemene tendens bij de Europese regeringen om grenzen te sluiten en de binnenkomst van vluchtelingen en asielzoekers een halt toe te roepen. Allerlei wetgevende en bureaucratische maatregelen worden op nationaal en regionaal niveau met het oog hierop genomen. (...)
Als plaatselijke kerken, parochies, gemeenten en basisgroepen voelen wij ons in deze situatie op onze christelijke verantwoordelijkheid aangesproken. Juist vluchtelingen en asielzoekers maken zichtbaar hoeveel geweld en onrecht in de wereldsamenleving heerst. Zich onttrekken aan de lasten en de zorgen die met de opvang van vluchtelingen verbonden zijn betekent: weigeren om dit geweld en onrecht als een maatschappelijk probleem te beschouwen. Ons geloof, dat God de eenheid van de mensheid wil, brengt ons er toe deze weigering te verwerpen en daarom juist voor vluchtelingen en asielzoekers partij te kiezen.
Partij kiezen betekent voor ons in de eerste plaats, dat wij in plaatselijk verband ons naar vermogen voor de opvang en toelating van vluchtelingen inzetten. Maar daarnaast betekent het, dat in het terzake gevoerde beleid niet het (vermeende) nationale of Europese belang voorop staat, maar een ruimhartige uitleg van de internationale verdragen inzake vluchtelingen en mensenrechten. Wij verbinden ons er aan mee te werken, dat onze landen in de internationale lastenverdeling participeren op een wijze die overeenkomt met de plaats die Europa in het geheel van de wereld inneemt en (in de geschiedenis) heeft ingenomen.
Deze laatste, cursieve citaten leren ons veel over de houding van Europa ten opzichte van vluchtelingen, want deze tekst werd niet deze week of vorig jaar geschreven, maar in 1987. De tekst, naar de plaats van ontstaan het Charter van Groningen genoemd, ligt ten grondslag aan het verbond van geloofsgemeenschappen en aan het werk van de Stichting INLIA, die in 1988 werd opgericht om de kerken van het verbond (Charterkerken genoemd) bij te staan in hun inzet voor vluchtelingen in nood. Namens deze kerken biedt INLIA al bijna 30 jaar hulp waar geen andere helper is. De huidige vluchtelingencrisis maakt pijnlijk duidelijk hoe actueel ons 'mission statement' na 30 jaar nog steeds is. Wij weten ons nog steeds geroepen, door de bewoordingen van de aangehaalde Chartertekst, tot solidariteit met elkaar voor de vluchteling in nood.
De verklaring van de Protestantse Kerk in Nederland "Naast vluchtelingen gaan staan" d.d. 2 september 2015
De column 'Vluchtelingenangst moet christenen vreemd zijn' van Mgr De Korte op de website van het Bisdom, d.d. 27 augustus 2015
De volledige tekst van het Charter van Groningen
29-06-15 'Veilig naar Europa vluchten: dat moet kunnen'