Presentatie aantal asielaanvragen onnodig hoog

In mei 2014 sloeg staatssecretaris Teeven in het tv-programma 'Eén op één' bij Sven Kockelmann groot alarm over de "sterk toegenomen instroom" van asielzoekers. Hij voorspelde voor heel 2014 een aantal van 65.000 mensen dat asiel in Nederland zou willen aanvragen. Premier Rutte sprak vervolgens over een instroom die “de Nederlandse samenleving zou ontwrichten”.

Zoals wij in juli 2014 hier al schreven zakte het aantal aanvragen na een kortstondige piek in de loop van 2014 weer in. Nu zijn de cijfers over heel 2014 bekendgemaakt en blijkt dat er in 2014 23.970 eerste asielaanvragen in Nederland zijn ingediend, waarvan 9.480 door Syriërs en 3.930 door Eritreërs. In de berichtgeving in de media wordt echter een aantal van 30.020 genoemd, omdat Justitie het aantal van 2.154 tweede en opvolgende aanvragen van asielzoekers die in 2014 reeds in Nederland verbleven en het aantal van 3.899 nareizende gezinsleden bij de eerste aanvragen heeft opgeteld en dit in zijn geheel presenteert onder de term ‘asielinstroom’. Ook dit aantal van 30.020 is overigens nog steeds niet de helft van de 65.000 asielaanvragen die de staatssecretaris eerder in 2014 had voorspeld.

Irakezen
De oorzaak van het aantal tweede (of anderszins opvolgende) aanvragen van 2.154 in 2014 was onder meer gelegen in het feit dat de situatie in Irak gedurende 2014 aantoonbaar is verslechterd. Veel Irakezen waren na de afwijzing van hun eerdere asielaanvraag vanwege de slechte veiligheidssituatie echter nog niet teruggekeerd naar Irak en zijn dus in Nederland gebleven. Vanwege de verdere verslechtering van de veiligheidssituatie in Irak in 2014 hebben veel Irakezen in 2014 opnieuw asiel aangevraagd. Juist vanwege deze verslechterde veiligheidssituatie heeft de staatssecretaris ook een vertrekmoratorium voor Irak afgekondigd, waardoor Irakezen ook weer voor opvang in aanmerking komen.

Uitstroom uit AZC’s
Uit door het COA gepubliceerde cijfers blijkt daarnaast dat men er - ondanks de hogere asielinstroom het afgelopen jaar - in januari 2015 toch in geslaagd is de bezetting van de centrale opvang te verminderen. Eind 2014 zaten er nog 24.929 asielzoekers in de opvang van het COA en op 26 januari 2015 was – tegen alle verwachtingen in - de bezetting met ruim 400 gedaald naar 24.581 personen. Daarvan waren er meer dan 11.500 statushouders die in afwachting zijn van huisvesting in een gemeente. 

Vermelding van dit ogenschijnlijk onbeduidende aantal van 400 moet gelezen worden in samenhang met het oordeel van het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) en een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) om vreemdelingen niet in een dakloze situatie te laten verkeren, als gevolg waarvan centrumgemeenten nu verplicht zijn een zogeheten ‘bed, bad & brood’ –voorziening te leveren. Maar ondertussen gaat de rijksoverheid gewoon door met het dakloos maken van vreemdelingen door ze uit AZC’s te ontruimen.