'Staatloosheid is falen van overheden en in strijd met Gods wil'
Onder de deelnemers waren vertegenwoordigers van de Wereldraad van Kerken (WCC) uit Genève, van de Raad van Kerken uit het Midden-Oosten (MECC), van de Conferentie van Afrikaanse Kerken (AACC), van de Kerkelijke Commissie voor Migranten in Europa (CCME) maar ook van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN (UNHCR) en van de Nederlandse Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ). Dit adviesorgaan presenteerde op 4 december 2013 haar adviesrapport 'Geen land te bekennen'. Ook INLIA was uitgenodigd actief aan de conferentie deel te nemen.
Er werd aandacht besteed aan diverse groepen staatlozen zoals de Roma in Europa, de staatloze Haïtianen in de Dominicaanse Republiek en de Rohingya’s in Myanmar (Birma) en Bangladesh. Onder de sprekers waren mevrouw Goudsmit van het College voor de Rechten van de Mens en mw prof Van Waas, manager van het ‘Statelessness Programme’ van de Universiteit van Tilburg. In de slotverklaring (de ‘Den Dolder recommendations to protect the stateless and end statelessness’ genoemd) wordt het belang onderstreept van het ondertekenen *) door alle landen ter wereld van de VN Verdragen over staatloosheid uit 1954 en 1961, en van de tienjarige campagne van de UNHCR, die op 25 augustus van dit jaar (60 jaar na de conventie uit 1954) van start ging en beoogt in 2024 een einde te maken aan het fenomeen staatloosheid. De UNHCR schat het aantal staatlozen in de wereld op 12 miljoen.
De verklaring begint als volgt: "Als christenen geloven wij dat alle mensen zijn geschapen naar het beeld van God. Wij geloven dat we als kinderen van God allemaal gelijk zijn. Ieder mens heeft waarde en waardigheid van zichzelf.” Deze inherente menselijke waardigheid staat ook in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De preambule van deze verklaring, aangenomen op 10 december 1948, begint immers met de overweging “dat erkenning van de inherente waardigheid en van de gelijke en onvervreemdbare rechten van alle leden van de mensengemeenschap grondslag is voor de vrijheid, gerechtigheid en vrede in de wereld”.
Overheden zouden de menselijke waardigheid en de mensenrechten steeds moeten bevorderen. Staten, nationaliteiten en burgerschap zijn menselijke constructies. Het bestaan van staatloosheid is teken van het falen van overheden en in strijd met Gods wil.
Kerken worden opgeroepen op te komen voor de rechten van staatlozen, in het bijzonder kinderen die immers niet verantwoordelijk zijn voor de situatie waarin ze zijn geboren. De vicieuze cirkel zou verbroken moeten worden door in 2019, halverwege de tienjarige VN-campagne, een einde te maken aan staatloosheid van kinderen. Kerken kunnen ook zelf hun eigen mogelijkheden benutten door belangrijke momenten in een mensenleven zoals geboorte, doop, bevestiging, huwelijk en overlijden te registreren. Met deze documentatie worden mensen geholpen om staatloosheid te verminderen.
Vluchtgarage
De delegatieleden van de Wereldraad brachten aansluitend aan de conferentie in Den Dolder op zondagmiddag een bezoek aan de Vluchtgarage in Amsterdam, waar ze door de bewoners met een zelfbereide maaltijd werden ontvangen. De Vluchtgarage biedt sinds juli 2014 een uiterst sober onderdak aan vluchtelingen die uit de rijks-opvangvoorzieningen zijn gezet. Velen van hen, afkomstig uit landen als Somalië en Irak, zijn uitgeprocedeerd maar kunnen niet terug naar hun land van herkomst. Zij zwerven vaak al jarenlang rond van het ene naar het andere tijdelijke opvangadres of kraakpand en maken door hun aanwezigheid het falende terugkeerbeleid van de Nederlandse overheid zichtbaar. Het College voor de Rechten van de Mens, Kerk in Actie en vele anderen hebben aandacht gevraagd voor de ongezonde en mensonterende omstandigheden in deze parkeergarage. In augustus kwam na een fatale vechtpartij een bewoner om het leven.
Meer informatie:
De volledige tekst van de slotverklaring ‘The Den Dolder recommendations’ d.d. 14 sep 2014 (Engelstalig pdf-bestand)
Het ACVZ-advies ‘Geen land te bekennen’ d.d. 4 dec 2013
De brief d.d. 10 sep 2014 van staatssecretaris Teeven aan de Tweede Kamer ‘Eerste reactie van het kabinet op het ACVZ-advies’
De brief d.d. 8 april 2014 van Amnesty International, Defence for Children, Kerk in Actie, Tilburg University, UNICEF en VluchtelingenWerk aan staatssecretaris Teeven en de Tweede Kamer
De brief d.d. 3 juli 2014 van het College voor de Rechten van de Mens aan staatssecretaris Teeven
De preambule van de Universele Verklaring, eveneens op de site van het College voor de Rechten van de Mens
*) De ‘1954 Convention relating to the Status of Stateless Persons’ en de ‘1961 Convention on the Reduction of Statelessness’ zijn nog maar door resp. 66 en 38 van de 193 lidstaten van de VN ondertekend. Zie verder het persbericht (Engelstalig) van de UNHCR d.d. 25 aug 2014.
Lees ook:
14-07-14 Mensenrechtencollege: te weinig voorzieningen kwetsbaren
20-08-12 Kerken komen op voor staatlozen
Dossier Staatloosheid