Onderzoek Erasmus MC: kwaliteit geboortezorg asielzoekers onder de maat
De vele verplaatsingen van asielzoekers tijdens de asielprocedure spelen een belangrijke rol. Van de zwangeren in opvangcentra verhuist 70% tenminste één keer tijdens de zwangerschap; iets minder dan een derde twee keer of vaker. Het steeds weer openen en sluiten van nieuwe, tijdelijke noodopvanglocaties bemoeilijkt de stabiliteit en continuïteit van de geboortezorg, omdat dossiers steeds weer moeten worden overgedragen naar een andere locatie.
Zwangere asielzoeksters worden in principe verwezen naar een eerstelijns verloskundepraktijk in de buurt van de opvanglocatie. Daarvoor moeten ze vaak een ingewikkelde reis met het openbaar vervoer maken, terwijl ze de taal en het land nog niet goed kennen, en zo worden veel afspraken en medische tests gemist. Op lokale verloskundepraktijken is kennis over deze specifieke doelgroep ook niet altijd aanwezig. Ook heeft de medische intake bij binnenkomst van zwangere asielzoeksters te lijden onder capaciteitsproblemen.
Ieder jaar zijn er ongeveer 600 bevallingen. In de tienjarige onderzoeksperiode (2014-2023) werden er 5.695 geboorten geregistreerd op meer dan 230 verschillende COA-locaties. Op meer dan de helft daarvan waren in die 10 jaar minder dan 5 bevallingen. De belangrijkste aanbeveling van de onderzoekers is dan ook het concentreren van de geboortezorg en de zwangere vrouwen op enkele azc’s. Als er per locatie jaarlijks minimaal vijftig bevallingen zijn kan daar beter expertise worden opgebouwd. Als asielzoeksters niet steeds naar nieuwe locaties hoeven te verhuizen en ook niet hoeven reizen naar een verloskundige voorkom je het missen van afspraken en onderzoeken. Dat vermindert stress bij de zwangeren en daarmee ook het risico op complicaties.
Hoogleraar Verloskunde prof dr Arie Franx, die het onderzoek leidde, noemde de gebrekkige zorg onacceptabel: ‘Deze vrouwen zijn hier nu, dat is een gegeven, wat je daar ook van vindt. We moeten voor hen zorgen zoals we ook voor onze moeders en zussen doen.’
Meer informatie:
Het rapport 'Aanbevelingen voor persoonsgerichte geboortezorg voor asielzoekers en statushouders in Nederland, gebaseerd op de uitkomsten van het EGALITE project', gepubliceerd oktober 2024 (download pdf-bestand, 45 pag's)
Meer informatie over het zogenaamde EGALITE-onderzoek op deze websites van het Erasmus MC:
Amazing Erasmus MC (Nederlandstalig)
en het Erasmus Research Development Office (Engelstalig)
Defence for Children publiceerde naar aanleiding van het onderzoek het bericht 'Nederland schendt VN-Kinderrechtenverdrag door slechte behandeling van zwangere asielzoekers'
Aanvulling:
De Tweede Kamer nam op 18 februari 2025 naar aanleiding van dit onderzoek van het Erasmus MC een motie aan waarin de regering wordt gevraagd "alles op alles te zetten om de kwaliteit van zorg voor zwangere asielzoekers in de opvangketen op een acceptabel niveau te brengen en te houden". De motie (kst 19637 nr 3369) werd ingediend door de leden Ceder (ChristenUnie) en Diederik van Dijk (SGP) en werd aangenomen met de steun van 13 kamerfracties; alleen PVV en FvD stemden tegen.
Lees ook:
12-12-24 Werkgroep Kind in azc: Kinderrechten onder druk in noodopvang
24-04-24 ‘Realiseer betere leefomstandigheden voor kinderen in opvanglocaties’
Expertisedossier Medische Zorg