Nieuw Nederlands beleid voor de Palestijnse Gebieden

Omdat de Raad van State op 24 april 2024 het besluitmoratorium*) heeft vernietigd dat de staatssecretaris in december 2023 voor de Palestijnse Gebieden had ingesteld, moest er nieuw landenbeleid worden geformuleerd. Daarom is nu besloten dat in Gaza sprake is van een zogenaamde 15c-situatie. Dat artikel uit de EU Kwalificatierichtlijn houdt in dat er in een land of gebied een dermate hoog niveau van willekeurig geweld heerst, dat iemand enkel door daar te verblijven een reëel risico loopt op ernstige schade.

Het is duidelijk dat de UNRWA in Gaza geen daadwerkelijke bijstand en bescherming meer kan bieden. De positie van de UNRWA is sinds het uitbreken van de oorlog met Israël op 7 oktober 2023 ernstig verzwakt. Dit heeft tot gevolg dat de uitsluitingsgrond van artikel 1D uit het Vluchtelingenverdrag**) niet van toepassing is en aan Palestijnen uit Gaza een vluchtelingenstatus moet worden toegekend.

Op de Westelijke Jordaanoever is volgens de staatssecretaris geen sprake van zo’n 15c-situatie, maar wordt wel aangenomen dat de UNRWA in principe niet in staat is basale levensomstandigheden te bieden. Het geweld daar kenmerkt zich hoofdzakelijk door gerichte acties en de piek van het geweld vond in de maanden na 7 oktober 2023 plaats en is sindsdien afgenomen. Daarom zullen asielaanvragen van Palestijnen van de Westelijke Jordaanoever individueel worden beoordeeld.

*) Het vertrekmoratorium, dat eveneens op 19 december 2023 van kracht werd, is na een halfjaar van rechtswege op 19 juni 2024 geëindigd. 

**) in 1949 werd de United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) opgericht om humanitaire nood onder Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten te verlichten, en diensten zoals gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting, microkrediet e.d. te bieden. Toen daarna in 1950 het VN Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR)  werd opgericht en het Vluchtelingenverdrag van Genève werd opgesteld, werden Palestijnen uitgezonderd van de bescherming volgens dat verdrag en van de hulp van UNHCR. Alleen als de UNWRA de Palestijnen niet zou kunnen beschermen zouden zij in aanmerking kunnen komen voor een 'gewone' vluchtelingenstatus.  

Meer informatie:
De brief van staatssecretaris Van der Burg aan de Tweede Kamer d.d. 26 juni 2024 (download pdf-bestand)

Lees ook:
26-04-24  Raad van State vernietigt besluitmoratorium Palestijnse Gebieden