Marokko, Tunesië en Georgië herbeoordeeld als ‘veilig land van herkomst’

Bij de beoordeling van asielverzoeken wordt gebruik gemaakt van een lijst met ‘veilige landen van herkomst’. Asielverzoeken van vluchtelingen die afkomstig zijn uit een land op die lijst worden door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) behandeld volgens een verkorte procedure, het zgn. spoor 2.  De ‘algemene asielprocedure’ wordt spoor 4 genoemd.

Het begrip ‘veilig land van herkomst’ is gedefinieerd in art. 36 van de EU Procedurerichtlijn. Alle lidstaten van de EU, aangevuld met Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein, worden op voorhand aangemerkt als veilig. Verder staan bijvoorbeeld ook een aantal Balkanstaten en Noord-Afrikaanse landen op deze lijst. Voor de beoordeling wordt gebruik gemaakt van bronnen uit andere EU-lidstaten, de UNHCR, de European Union Asylum Agency (EUAA, het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken, voorheen EASO genoemd) en andere relevante organisaties.

Als gevolg van een uitspraak van de Raad van State (7 april 2021) moeten de landen op de lijst ook periodiek (namelijk: elke twee jaar) herbeoordeeld worden. Recent heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitkomsten van deze herbeoordeling met betrekking tot Georgië, Marokko en Tunesië.

De staatssecretaris meldt dat de beoordeling van deze drie landen als ‘veilig land van herkomst’ in stand blijft, met voor elk land enkele uitzonderingsgroepen, zoals mensen uit de LHBTI-gemeenschap, journalisten en mensenrechtenactivisten, en personen die met strafrechtelijke vervolging te maken krijgen. Asielverzoeken van vluchtelingen die tot deze uitzonderingsgroepen behoren worden in spoor 4 behandeld.

Samenwerking met Marokko
Het WODC publiceerde onlangs een rapport over overlast en criminaliteit door asielzoekers in COA- en crisisnoodopvanglocaties. Van het totaal aantal daar verblijvenden wordt 3% verdacht van een misdrijf. Nationaliteiten met relatief veel verdachten zijn Algerijns, Marokkaans en Tunesisch (resp. 44, 33 en 31%).
 
In dat licht is het wel opmerkelijk dat Nederland en Marokko, in het kader van de versterkte samenwerking op het gebied van migratie, afspraken hebben gemaakt over het terugnemen van afgewezen asielzoekers, en dat beide landen onlangs overeenstemming hebben bereikt over het opstellen van een verdrag voor de uitlevering van misdadigers, in het kader van de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit zoals drugssmokkel.

Tegelijkertijd laat de beoordeling van Marokko tot ‘veilig land’ namelijk wel de mogelijkheid om mensen uit Marokko die met strafvervolging te maken krijgen in Nederland asiel te geven, omdat “het systeem van rechtsmiddelen in Marokko wettelijke waarborgen biedt tegen schendingen van de rechten en vrijheden, maar deze niet altijd ten volle worden nageleefd”.

Uit de Kamerbrief van 22 juni blijkt ook dat in 2022 voor het eerst sinds jaren weer LP’s (Laissez- Passers, eenmalige inreisdocumenten) door Marokko zijn afgegeven en de aantallen via de DT&V teruggekeerde Marokkanen weer zijn gestegen.
 

Meer informatie:
De brief van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer d.d. 8 juni 2023 over de herbeoordeling van veilige landen van herkomst
De brief van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer d.d. 22 juni 2023 over de samenwerking tussen Nederland en Marokko op het gebied van migratie
Het onderzoek van het WODC 'Incidenten en misdrijven door bewoners van COA- en crisisnoodopvanglocaties 2017–2022' d.d. 26 juni 2023 (link naar nieuwsbericht op de site van de Rijksoverheid)

Lees ook: 
08-06-21  Beoordeling veilige landen moet beter onderbouwd worden
15-06-21  Algerije geen veilig land van herkomst meer
27-05-20  ACVZ: gebruik van landeninformatie door IND willekeurig en niet transparant
06-04-17  Ook Tunesië niet zonder meer veilig land