Raad van State: geen asielzoekers terugsturen naar Italië

Op grond van de Overeenkomst van Dublin is de EU-staat waar een asielzoeker het eerst aankomt verantwoordelijk voor de behandeling van de asielaanvraag. Als een asielzoeker doorreist naar een ander land binnen de EU mag dat land een zgn. ‘Dublin-claim’ leggen bij het land van eerste ontvangst. Volgens het ‘interstatelijk vertrouwensbeginsel’ mogen alle landen er namelijk van uitgaan dat alle lidstaten van de EU een adequate asielprocedure met de vereiste voorzieningen en rechtswaarborgen bieden, en daarom zouden asielzoekers zonder bezwaar van het ene naar het andere land moeten kunnen worden overgedragen.

Geen adequate opvang in Italië
Op 5 december 2022 hebben de Italiaanse autoriteiten echter aan de andere landen laten weten dat de overdracht van Dublinclaimanten aan Italië moet worden opgeschort, omdat er te weinig opvangfaciliteiten zijn. Als er toch asielzoekers naar Italië worden teruggestuurd zouden ze terecht kunnen komen in de situatie dat ze niet kunnen beschikken over onderdak, eten en stromend water. Het ontbreken van deze elementaire levensbehoeften is een schending van de mensenrechten, zoals die zijn vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Handvest van de Grondrechten van de EU. 
Omdat Italië ook geen informatie verstrekt over hoelang het nog zal duren voor het gebrek aan faciliteiten is opgelost, heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State nu bepaald dat de staatssecretaris niet langer van het interstatelijk vertrouwensbeginsel mag uitgaan. De overdracht naar Italië is daarom onrechtmatig en Nederland moet de asielaanvragen van deze ‘Dublin-claimanten’ in Nederland in behandeling nemen.

Niet voor het eerst
Het is in het verleden vaker voorgekomen dat het terugsturen van asielzoekers naar Italië door uitspraken van Nederlandse of Europese rechters is verboden of ingeperkt. Ook Griekenland heeft al jarenlang te kampen met te weinig beschikbare voorzieningen voor asielzoekers, en daarom is het terugsturen van Dublin-claimanten naar dat land ook al meermaals door rechters verboden. 
 

Meer informatie:
Het persbericht van de Raad van State 'Staatssecretaris J&V mag nu geen asielzoekers terugsturen naar Italië' d.d. 26 april 2023, met links naar de tekst van de 2 uitspraken met zaaknummers 20227368/1 (ECLI:NL:RVS:2023:1654) en 202300521/1 (ECLI:NL:RVS:2023:1655).

De NOS berichtte op 12 april 2023 dat de Italiaanse regering de noodtoestand heeft afgekondigd vanwege de sterke stijging van het aantal asielzoekers dat Italië binnenkomt, vooral via het eilandje Lampedusa.
 

Lees ook: 
05-11-18  Dublin-overdrachten aan Italië ‘on hold’
16-03-15  Europees Hof stelt voorwaarden aan overdracht naar Italië

24-10-19  Raad van State: eerst rechtsbijstand in Griekenland onderzoeken
21-01-11  EHRM: terugsturen naar Griekenland is schending EVRM