Van afgewezen asielzoeker tot succesvol middenstander

Ze komt uit Liberia, een van de armste landen ter wereld. Van 1999 tot 2003 woedt er een felle burgeroorlog. Grace ziet dan dingen waar ze liever niet over spreekt. Ze ontvlucht het land in 2002. “De wereld is vijandig”, zegt ze, “Maar God zegene Nederland.” 

Opmerkelijk, want Nederland kwetst haar: ze wordt niet geloofd. Ze komt vast niet uit Liberia, maar uit Guinee of een ander land, denkt de IND. Het doet pijn in haar hart, zegt ze, dat mensen denken dat ze liegt. In 2006 wordt het asielverzoek definitief afgewezen. Ze heeft dan inmiddels twee kleine kinderen. Twee dochtertjes, hier geboren. Ze hebben een Nederlands paspoort.

Toch moet Grace weg, vinden de autoriteiten. Het COA laat weten dat ze niet langer in het azc kan blijven. “Waar moet ik heen dan?”, vraagt Grace. Ze heeft in Nederland geen familie of vrienden, ze is moederziel alleen. De vader van de kinderen zit in Londen. Hij kon net zo goed op de maan wonen; zonder documenten kan zij niet naar hem toe. Maar er is geen pardon.

Geboeid afgevoerd
De politie haalt haar uit het azc. Ze voeren haar geboeid af; haar dochtertjes (een van 1,5 jaar en een baby) blijven achter. Grace snapt niks van de behandeling die ze krijgt: “Ik ben toch geen crimineel? Ik wilde leven, daarom kwam ik hier. In de oorlog denk je dat je ieder moment dood kunt gaan. En ja: ik wilde ook een goed leven opbouwen. Dat is toch allemaal niet crimineel?”

Huilend zit ze op het politiebureau. Een van de politieagenten praat met haar, luistert naar haar verhaal. “Een lieve man.” Als even later de kinderen gebracht worden ziet hij een Nederlands paspoort uit de tas steken. Van wie is dat, wil hij weten. Grace vertelt dat de kinderen de Nederlandse nationaliteit hebben. En zo besluit de politie haar naar INLIA te brengen.

Droom
Vier jaar is ze bij INLIA. Ze krijgt er onderdak, eten en hulp. Haar advocaat (mr. Swart, “de beste advocaat die ik ooit gezien heb”) strijdt voor het recht van Grace om met haar Nederlandse kinderen hier te wonen. En wint. In 2010 en 2011 gaat Grace voor het eerst in haar leven naar school, om Nederlands te leren. Ze heeft al jaren een droom in haar hoofd: een eigen zaak.

Die start ze in 2012. Met hulp van de nieuwe man in haar leven en van de gemeente. Die laatste vraagt haar eerst nog diploma’s te overleggen. “Die zitten in mijn hoofd,”, zegt Grace. Ze is zo vastberaden en overtuigd, dat ze de eerste steun toch los weet te peuteren. Het wordt een kapperszaak waarin ze ook Afrikaanse producten verkoopt. Haarverzorging en etenswaren, die hier verder nergens te koop zijn. Het is een schot in de roos. 

Inmiddels is er dan ook geen ruimte meer voor kapstoelen: de hele zaak is nu een winkel. Met klanten die uit het hele Noorden naar Groningen komen voor de speciale producten die Grace hier verkoopt. Vluchtelingen en asielzoekers uit Afrika, buitenlandse studenten, Surinamers, Antillianen, expats die voor een baan hier gekomen zijn: de klantenkring is divers. 

‘Mama’
Wat opvalt deze ochtend: ze noemen haar allemaal ‘mama’. Grace lacht: “Dat is heel Afrikaans om te doen”. Een buitenlandse studente hoort het toevallig en grapt: “Natuurlijk noemen we haar mama, ze geeft ons immers eten.” Een andere jonge vrouw neemt lolly’s mee voor de kinderen, van ‘tante Grace’. 

Nu de droom is verwezenlijkt, heeft Grace alweer nieuwe dromen. “Ik ben klein begonnen, ben gegroeid en wil dat blijven doen.” Verder bouwen, nóg een winkel in de stad openen; dat is het idee. “Ik wil trots zijn op mijn plaats in de samenleving.” Zou mooi zijn als een van de kinderen later de zaak wil overnemen, maar ze mogen hun eigen pad kiezen. Doet zij immers ook.

Nederlanderschap
Ze wil nu graag Londen bezoeken, kijken wat de nieuwste trends zijn. Daar is er op haar gebied natuurlijk nog veel meer te koop. Maar nu brexit een feit is, kan ze niet naar Groot-Brittannië. Met de documenten en verblijfsstatus die ze nu heeft, kan ze niet buiten de EU reizen. Ze beseft: ik wil volwaardig mee kunnen doen hier en mijn vleugels uit kunnen slaan. Dus is de volgende stap: Nederlander worden. Het kan bijna niet anders of ook dát gaat Grace lukken. 

Dit verhaal is ook beschikbaar als artikel voor de kerkbladen, in een lange en korte versie. Ga naar deze pagina om de tekst als Word-bestand te downloaden.

Enkele eerder verschenen kerkbladartikelen:
20-12-21  Ze gelooft het pas als ze het papiertje vast heeft
26-10-21  'Mijn verblijfsstatus is niet wie ik ben'