Rechtbank: asielverzoek onder voorbehoud inwilligen mag niet

De asielaanvraag van betrokkene was ingediend op 30 januari 2019. Omdat de IND niet binnen de wettelijke termijn een beslissing nam tekende de advocaat van betrokkene anderhalf jaar later, op 30 juli 2020, beroep aan tegen het niet-tijdig beslissen. Bijna 2 jaar na de asielaanvraag kwam de IND op 11 december 2020 met een ‘besluit tot inwilliging onder voorbehoud’. In dit besluit stond letterlijk:

“De reden dat de verblijfsvergunning asiel onder voorbehoud wordt verleend, is dat er nader onderzoek plaatsvindt naar de moeder van (naam). U dient er rekening mee te houden dat de uitkomsten van het onderzoek aanleiding kunnen geven de verleende verblijfsvergunning asiel in te trekken. Indien het onderzoek niet tot intrekking van de verleende vergunning leidt, ontvangt u daarvan bericht.”

De advocaat handhaafde echter het ingediende beroep tegen niet-tijdig beslissen. De IND vond dat er geen ‘procesbelang’ meer was, want er was immers beslist op de aanvraag. De rechtbank was het niet met de IND eens en gaf aan dat een inwilliging onder voorbehoud in strijd is met de Vreemdelingenwet 2000 en met het rechtszekerheidsbeginsel. Een aanvraag wordt ofwel afgewezen ofwel ingewilligd, maar een inwilliging onder voorbehoud kan niet. Indien een asielstatus wordt verleend, mag de asielzoeker er van uit gaan dat dit niet gebeurt onder voorbehoud. De rechtbank vernietigde daarom het besluit van de IND en verleende de betrokkene met terugwerkende kracht vanaf 30 januari 2019 een verblijfsvergunning asiel.

Kunstgreep
Dit roept de vraag op waarom de IND in dit geval een kunstgreep uithaalde en de wettelijk niet bestaande figuur van ‘inwilliging onder voorbehoud’ verzon. In dit geval was de wettelijke beslistermijn al lang overschreden, maar had de IND desondanks het onderzoek nog steeds niet afgerond. Kennelijk hoopte de IND op deze manier een extra mogelijkheid te creëren om onderzoek in een erg laat stadium van de besluitvormingsprocedure te kunnen blijven doen.
Uit informatie van VluchtelingenWerk blijkt dat het wel vaker voorkomt dat er wordt ingewilligd onder voorbehoud, maar dat het de eerste keer is dat hiertegen succesvol werd geprocedeerd. Andere rechtbanken namen, vreemd genoeg, eerder niet aan dat er een procesbelang was voor de asielzoeker om hiertegen bij de rechtbank te procederen. 

Artikel 64 Vw
Ook bij procedures over uitstel van vertrek vanwege medische behandeling in de zin van artikel 64 van de Vreemdelingenwet*), neemt de IND soms beslissingen die de Vreemdelingenwet helemaal niet kent. Dit betreft dan vaak aanvragen om toepassing van art. 64 Vw door asielzoekers met een zwaar inreisverbod. De IND wijst de art. 64 Vw–aanvraag dan af, maar geeft daarbij tegelijkertijd aan dat, vanwege de medische situatie van betrokkene, er geen gebruik gemaakt zal worden van de bevoegdheid om over te gaan tot uitzetting. De IND creëert hiermee een gedoogsituatie die de Vreemdelingenwet niet kent. De Raad van State ziet hierin geen probleem. Voor de asielzoeker betekent deze gedoogsituatie echter dat hij/zij verstoken blijft van de rijksopvang die normaliter hoort bij een toegewezen art. 64 Vw–aanvraag.

*) art. 64 Vw luidt letterlijk:
"Uitzetting blijft achterwege zolang het gelet op de gezondheidstoestand van de vreemdeling of die van een van zijn gezinsleden niet verantwoord is om te reizen."

Meer informatie:
De tekst van de 'uitspraak buiten zitting' van de Rechtbank Zeeland/West-Brabant te Middelburg d.d. 15 juni 2021 met zaaknummer NL20.14785, ECLI:NL:RBDHA:2021:6298 (download pdf-bestand, 3 pag's)

Lees ook:
06-04-21  Rechtbank Den Bosch hekelt ‘volstrekt inadequate besluitvorming’ van de IND
23-02-21  Prejudiciële vragen over medische behandeling als beletsel voor uitzetting