Ambtsbericht en EASO-rapport: Syrië onveilig voor terugkeerders

In het ambtsbericht van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken staat onder meer dat Syrische veiligheidstroepen zich schuldig bleven maken aan het willekeurig vasthouden van Syriërs. Ook waren zij betrokken bij gedwongen verdwijningen en mishandelingen, onder meer van Syriërs uit heroverde gebieden in Syrië. Afwijkende meningen worden o.a. door willekeurige arrestaties en martelingen resoluut onderdrukt. Onder andere de VN concludeerde dat de autoriteiten betrokken zijn bij het systematisch martelen van vermeende opposanten. Gedetineerden lopen een groot risico om vanaf het allereerste moment van arrestatie gemarteld te worden, met vaak de dood tot gevolg. De onmenselijke omstandigheden in detentiecentra waren vaak op zichzelf al een vorm van marteling.  

In het rapport ‘Syria: Situation of returnees from abroad’  van het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken (EASO) *) wordt specifiek ingegaan op de risico’s die Syriërs lopen bij terugkeer. Terugkeerders worden volgens het rapport nog altijd veelvuldig gearresteerd, gedetineerd en gemarteld door de Syrische overheid, waaronder ook personen die al een officiële ‘security clearance’-procedure door de Syrische autoriteiten hadden doorlopen.  

De Syrische mensenrechtenorganisatie SNHR heeft sinds begin 2020 ten minste 156 arrestaties van terugkeerders opgetekend, waaronder 89 zaken van terugkeerders vanuit het buitenland.

Diverse bronnen bevestigen dat de Syrische autoriteiten doorgaan met het arresteren, (tijdelijk) vasthouden, ondervragen, martelen en/of achtervolgen van terugkeerders door specifieke terrorisme-rechtbanken. Met name de volgende groepen lopen risico op een dergelijke behandeling bij terugkeer:

• Syriërs die hebben deelgenomen aan anti-regeringsprotesten en/of die lid zijn van de oppositie;
• Syriërs wier familieleden hebben deelgenomen aan anti-regeringsprotesten en/of lid zijn van de oppositie;
• Syriërs die geregistreerd zijn bij de veiligheidsdienst en/of op een lijst met gezochte personen staan;
• Syriërs die hun land illegaal hebben verlaten;
• Syriërs die afkomstig zijn uit voormalige bolwerken van de oppositie;
• Syriërs die terugkeren uit landen die als vijand van Syrië worden beschouwd (waarbij o.a. Turkije wordt genoemd);
• Syriërs die nog in het leger moeten dienen;
• vrouwen en kinderen van wie echtgenoot, vader en/of broer vermist is.

De situatie in Syrië is dus kortom erg riskant voor terugkeerders. Het is in dat verband dan ook onvoorstelbaar en onacceptabel dat de Deense autoriteiten momenteel Syriërs willen terugsturen, en dat een aantal politieke partijen in Nederland hetzelfde bepleit.

*)  Het European Asylum Support Office of Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken, zoals de Nederlandse naam luidt, is een agentschap van de Europese Unie, opgericht in 2010. Als expertisecentrum op asielgebied draagt het bij aan de uitvoering van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS) door een betere samenwerking met en tussen de lidstaten van de EU te bevorderen en praktische en technische ondersteuning te bieden. 
Zo verstrekt het EASO informatie over de voornaamste landen van herkomst van asielzoekers (zgn. Country of Origin rapporten) ten dienste van beleidsmakers. Dergelijke rapportages, die worden opgesteld door samenwerkende ambtenaren van de voor asielbeleid verantwoordelijke ministeries uit diverse lidstaten, moeten bevorderen dat de EU-lidstaten één gemeenschappelijk en consistent asielbeleid voeren. Voor dat doel verzorgt het EASO ook opleidingen voor asiel-ambtenaren en medewerkers van rechtbanken en gerechtshoven.
Het bureau stelt analyses en prognoses van trends en push- en pull-factoren op asielgebied samen, ondersteunt lidstaten waarvan het asiel- en opvangsysteem onder grote druk staat en coördineert ook de uitvoering van EU-hervestigingsregelingen.
Het EASO werkt op verschillende gebieden nauw samen met het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR). 
Meer informatie op de eigen website van het EASO (Engelstalig) en in deze Nederlandstalige brochure (download pdf-bestand, 20 pag's).

Meer informatie:
Het algemeen ambtsbericht Syrië van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken d.d. 14 juni 2021 (pdf-bestand, 112 pag's, 2,5 MB)
Het Country of Origin information report 'Syria: Situation of returnees from abroad', gepubliceerd op 10 juni 2021 door het EASO (pdf-bestand 37 pag's, 1,4 MB)
(NB: Dit COI-report is in eerste aanleg opgesteld door de ambtenaren van de Afdeling Ambtsberichten van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, met een review door ambtenaren van soortgelijke diensten uit Denemarken en Hongarije.)

Lees ook:
15-07-19  Nieuw ambtsbericht: Syrië nog steeds onveilig voor vluchtelingen
16-11-20  Nieuw EASO-rapport over Irak
02-02-21  EASO publiceert nieuw rapport over Afghanistan