16 april 2021

Ongehoord onrecht: wantrouwende overheid berokkent vreemdelingen veel leed

Ongehoord onrecht: wantrouwende overheid berokkent vreemdelingen veel leed
De Nederlandse overheid behandelt vreemdelingen regelmatig net zo slecht als ze de slachtoffers van de toeslagenaffaire behandelde. Het vreemdelingenrecht functioneert niet goed; de betrokken overheidsdiensten wantrouwen migranten vanaf hun binnenkomst en passen maatregelen rigide toe. Bovendien ontbreekt het aan kritische controle door de rechterlijke macht. Dit leidt tot onrecht en groot menselijk leed.


Dat stellen wetenschappers van het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit Nijmegen in een artikel dat op 7 april verscheen in het Nederlands Juristenblad onder de titel 'Ongezien onrecht in het vreemdelingenrecht'.

Namens de Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland (VAJN) en de Specialistenvereniging Migratierecht Advocaten (SVMA) stelden drie asieladvocaten een bundel van 48 dossiers samen, die maandag 12 april 2021 aan de Tweede Kamer en de Raad van State is aangeboden. In het voorwoord bij deze bundel, getiteld 'Ongehoord: onrecht in het vreemdelingenrecht',  schrijven de samenstellers dat, net als bij de kinderopvangtoeslagenaffaire, “ook in het vreemdelingenrecht sprake is van een ronkende wetgever met de overtuiging dat er links en rechts gefraudeerd en gelogen wordt door vreemdelingen”. 

‘Onnoemelijk groot leed’
Migranten worden bij voorbaat weggezet als oplichters. De IND houdt vervolgens onbuigzaam vast aan zeer restrictieve regelgeving. Dit leidt tot excessen met onnoemelijk groot leed voor individuele betrokkenen.  “En ook in het vreemdelingenrecht geeft de bestuursrechter de overheid ruim baan, met weinig oog voor zijn rol als rechtsbeschermer”, concluderen ze.

De wetenschappers en advocaten vinden dat het parlement, de uitvoeringsorganisatie en de rechterlijke macht hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Het parlement moet de regering daadwerkelijk gaan controleren op dit vlak, de IND moet haar werkwijze en cultuur wijzigen, en de rechterlijke macht moet kritisch en inhoudelijk gaan toetsen. 

De advocaten schrijven: “De inhoud van deze bundel is schokkend. Dergelijk onrecht kan niet ongehoord blijven. Laat deze bundel de spiegel zijn die oproept tot de zelfreflectie die zo nodig is. Wij, de advocaten van burgers die geknakt worden in de IND-machinerie, denken graag mee en hebben concrete aanbevelingen over wat er anders, en beter, kan.” 

Raad van State
Naar aanleiding van het rapport 'Ongekend Onrecht' van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, dat op 17 december 2020 werd gepresenteerd, zei de voorzitter van de Afdeling Bestuursrechtspraak mr Bart Jan van Ettekoven lering te willen trekken uit de toeslagenaffaire. Hij kondigde een 'Programma van Reflectie' aan waarin eerdere uitspraken zullen worden doorgelicht, om te kijken of er ook op andere terreinen sprake was van disproportionele gevolgen voor burgers.

Via de Nederlandse Orde van Advocaten deed hij een oproep om mogelijk knellende regelgeving of uitvoering onder de aandacht van de Afdeling te brengen. De bovengenoemde publicaties zijn te beschouwen als antwoord vanuit het werkveld van het vreemdelingenrecht op die vraag.

INLIA reageerde in december overigens al op het rapport over de toeslagenaffaire. In het artikel 'Grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden' - ook in het vreemdelingenrecht schreef onze afdeling Juridische Zaken dat de Raad van State als hoogste vreemdelingenrechter haar rechtsbeschermende rol ten aanzien van asielzoekers veronachtzaamt. Het artikel schetst een aantal historische voorbeelden daarvan.

 

Meer informatie:
De bundel ‘Ongehoord; onrecht in het Vreemdelingenrecht’ van de Specialistenvereniging Migratierecht Advocaten (SVMA) en Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland (VAJN) is als pdf-bestand te downloaden van de site van de VAJN (65 pag's, 15 MB).

Het artikel 'Ongezien onrecht in het vreemdelingenrecht', geschreven door medewerkers van het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit Nijmegen, is verschenen d.d. 7 april 2021 in het Nederlands Juristenblad, nr 14 (download pdf-bestand, 8 pag's).

18-12-20  'Grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden' - ook in het vreemdelingenrecht


Lees ook:
06-04-21  Rechtbank Den Bosch hekelt 'volstrekt inadequate besluitvorming' van de IND
15-02-21  IND stelt te hoge eisen aan documenten bij opvolgend asielverzoek
15-12-20  Procederen voor je leven