'Share the Journey' - samen op weg met migranten en vluchtelingen

“Ik was een vreemdeling hier. Ik had je sport gevolgd. Je had gezegd: ‘ga terug’. Maar hoe kon ik zonder jou?” Het is muisstil in de Groninger Der Aa-kerk als Rabee al Mardini zijn ervaringen, in poëzie gedoopt, vertelt. Hij wordt begeleid door celliste Karoen Baghboudarian en de combinatie is adembenemend mooi. Vandaar de stilte in de kerk, deze vrijdagmiddag 25 september.

Al Mardini neemt het tachtigkoppige publiek mee in zijn ervaring hoe het is om alleen in een nieuw land te zijn. Dat is immers het doel van de middag: elkaars reis delen. “Ik dacht: ‘het is makkelijk’, maar dat het was niet. Hoe kon ik vrienden maken? Ik ging naar de sportschool, maar iedereen had oortjes in. Ik ging naar de kroeg, maar ik sprak de taal niet goed genoeg. Er was een tijd dat niemand mij vroeg: ‘hoe gaat het met jou?’ En toen vroeg het koor mij. ” 

Het koor is het New Life Choir, opgericht door Syrische vluchtelingen in Groningen. Al Mardini kwam er bij (“zij zongen, ik schreeuwde”) en werd erdoor veranderd. “Eindelijk hoor ik erbij. Eindelijk kan ik trots zijn, op mijn afkomst, op mijn kleur.” Baghdourian laat de cello na de laatste woorden nog even zachtjes zingen. Het applaus houdt lang aan. 

Het voltallige koor mag vanmiddag niet optreden: coronamaatregelen immers. Baghdourian en haar man Rani Elias, de koordirigenten, maken dat goed door de middag te begeleiden op cello en trompet. Cello en trompet?! Inderdaad: een bijzondere combinatie. En een die wonderschoon uitpakt. 

Het evenement is georganiseerd door Cordaid, samen met het bisdom Groningen-Leeuwarden, de Vastenactie en INLIA. De titel ‘Share the Journey’ is ontleend aan de oproep van paus Franciscus om solidair te zijn met vluchtelingen en met hen op te trekken; hen welkom te heten, te beschermen, ondersteunen en helpen.

Die bescherming is broodnodig: denk aan de Griekse kampen, denk aan de kampen in Libië waar mensen gemarteld worden en als slaven verkocht, denk aan de mensen die in de Middellandse Zee verdrinken, betoogt Bob van Dillen van Cordaid. Bisschop Ron van den Hout verwijst eveneens naar het kamp Moria: “We slagen er niet in te helpen, daar schamen we ons voor.” Het komt omdat migratie is politiek geworden, terwijl het humanitair zou moeten zijn. 

“De mensheid is één familie”, zegt de bisschop en verwijst ernaar dat ook de eerste Europeanen hier door migratie zijn gekomen, “Zij trokken naar plekken waar ze meer kans hadden om te overleven.” Kortom: migratie is de mensheid eigen. En natuurlijk brengen mensen dan hun eigen cultuur mee: “Van mij hoeven ze niet de foxtrot te dansen.” Het publiek grinnikt instemmend. 

Niet met een foxtrot, maar met een ander swingend deuntje zijn al eerder die middag de onderneemsters van Mooie Boel 050 als fotomodellen naar voren geroepen door gastvrouw Hella van der Wijst. Ze dragen schorten en tassen uit hun atelier. Drie gevluchte vrouwen die het in hun nieuwe land over een nieuwe boeg hebben moeten gooien, omdat ze anders niet aan de bak kwamen. 

Zoals universitair wiskundige Sahar Lotfi vertelt: “2 plus 2 is overal 4, dus ik had geen problemen verwacht om hier aan werk te komen.” Maar ze kwam er niet tussen, hoe zeer ze het ook probeerde. Dat knaagt aan je eigenwaarde. Met z’n drieën richtten ze coöperatie Mooie Boel 050 op, waar ze producten maken van gerecyclede stof. Zelf de regie gepakt.

De regie over je eigen leven; dat is iets waar INLIA gasten in de opvang bij ondersteunt, vertelt Helmer Roelofs van INLIA. Hij schetst de ontwikkeling van noodopvang naar BBB+, waar deze begeleiding erbij kwam. Ook de TussenVoorziening komt aan bod; een opvang waar INLIA statushouders helpt te integreren in Nederland. 

Ze leren er onder meer veel over Nederlandse gebruiken, legt Roelofs uit, “Het bekende voorbeeld is natuurlijk de koekjestrommel die in Nederland na één koekje dichtgaat, waar dat in de gastvrijheid in veel andere landen ondenkbaar is.” De Syriërs van het New Life Choir gniffelen en kijken elkaar aan; het voorbeeld wordt kennelijk herkend. 

Het werk van INLIA begon met kerkasiel & tentenkampen en is uitgemond in het ondersteunen van dakloze asielzoekers bij het vinden van nieuw toekomstperspectief en het op weg helpen van statushouders in hun nieuwe land. Eigenlijk precies de vier pijlers die de paus noemt, concludeert Hella van der Wijst: verwelkomen, beschermen, ondersteunen en helpen. En hoe moeizaam het ook gaat, hoe lang het ook duurt om de weg naar de nieuwe toekomst te vinden, INLIA blijft samen oplopen met de mensen. Share the journey.

Foto's : Peter Wassing

Meer informatie:
De terugblik op dit evenement op de website van Cordaid, waar ook de volledige tekst van de voordracht van Mgr Van den Hout is te vinden
De website van het New Life Choir
De website van Mooie Boel 050

Lees ook:
21-08-19  'Het gaat niet alleen over migranten'
16-01-18  Paus Franciscus: 'verwelkomen, beschermen, ondersteunen en integreren'