Raad van State: Afghanistan gevaarlijk, maar situatie niet overal even ernstig

De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State deed woensdag 18 december 2019 uitspraak in twee zaken die betrekking hadden op de beoordeling van de veiligheidssituatie in Afghanistan. Afgewezen asielzoekers hadden een beroep gedaan op art 15c van de Europese Kwalificatierichtlijn, die bepaalt dat asielzoekers recht hebben op asiel ‘als de situatie in dat land zo onveilig is dat die burger alleen al door daar te zijn ernstige risico’s loopt’.

‘Het aantal burgerslachtoffers en ontheemden in Afghanistan is zorgwekkend. Maar de veiligheidssituatie is niet in alle provincies van Afghanistan even ernstig en het geweld is niet overal hetzelfde of even wijdverbreid. (…) Daarom is er in Afghanistan geen 15c situatie, waarin elke Afghaan alleen al door in Afghanistan te zijn ernstige risico’s loopt en om die reden recht heeft op asiel’ (citaten uit het persbericht van de RvS).

De Raad van State zegt haar oordeel te baseren ‘op 28 documenten over de situatie in Afghanistan, waaronder rapporten van internationale organisaties als de Verenigde Naties’. In Bijlage 1 bij de uitspraak wordt ook, als document nr 19 de EASO Country Guidance Afghanistan van juni 2019 genoemd.

Het European Asylum Support Office (Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken) is opgericht om namens de samenwerkende EU-landen landenrapporten op te stellen (‘Country Guidance’ en ‘Country of Origin Information’ genaamd) die dienen ter aanvulling of vervanging van de ambtsberichten die ieder land afzonderlijk nu nog door zijn eigen ministerie van Buitenlandse Zaken of Asielzaken laat maken. De rapportages van het EASO worden opgesteld door senior beleidsambtenaren uit twee of drie lidstaten en daarna nog eens gecheckt door researchers uit enkele andere landen, voor ze worden gepubliceerd. Ook de leiding van de Nederlandse IND is vertegenwoordigd in het management van het EASO; Nederland is dus mede verantwoordelijk voor de rapportages.

Europees ambtsbericht genegeerd
Op pag 110 van het meest recente EASO rapport over Afghanistan staat letterlijk:
“Looking at the indicators, it can be concluded that the degree of indiscriminate violence reaches such a high level in Nangarhar, except the capital city of Jalalabad, that substantial grounds are shown for believing that a civilian, returned to the province, would, solely on account of his or her presence on the territory of the province, face a real risk of being subject to the serious threat referred to in Article 15(c) QD.”

En toch schrijft de Afdeling in rechtsoverweging 10:
‘Gelet op een en ander kan de Afdeling uit de stukken niet afleiden dat een burger alleen al door zijn aanwezigheid in Afghanistan een reëel risico loopt op ernstige schade als bedoeld in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, onderdeel 3, van de Vw 2000. Er is dus nergens in Afghanistan een 15c-situatie. De rechtbank is terecht tot een vergelijkbaar oordeel gekomen.’
De Raad van State voert dus als bron wel het EASO-landenrapport op, maar gaat vervolgens geheel voorbij aan de door dit gezaghebbende instituut daarin gegeven beoordeling van de veiligheidssituatie in één van de Afghaanse provincies.

De beoordeling door de Raad van State in dit hoger beroep was ook daarom van belang omdat de rechtbank Den Haag, tegen wiens negatieve beslissing dit hoger beroep was ingesteld, ten tijde van haar oordeel op 4 juni 2019 nog niet kon beschikken over het EASO landenrapport, dat immers pas enkele weken later werd gepubliceerd.

Hazara
In de andere zaak waarin op 18 december uitspraak werd gedaan stelt de Raad van State dat ook voor Hazara, een etnische minderheid die ‘in grote delen van Afghanistan [worden] gediscrimineerd en hebben te maken met aanvallen en aanslagen’ (aldus het persbericht) ‘de veiligheidssituatie niet zodanig is ‘dat elke Hazara uit Afghanistan zonder meer recht heeft op asiel’.
‘Maar de situatie in Afghanistan voor Hazara is wel zo onveilig geworden dat de staatssecretaris opnieuw moet bezien en duidelijk maken hoe zij het behoren tot de Hazara-bevolkingsgroep betrekt bij de beoordeling van individuele asielrelazen. Dit gelet op de risico’s die zij in Afghanistan om verschillende redenen lopen.’ (rechtsoverweging 8)
 

Meer informatie:
Het persbericht dat de Raad van State op 18 december 2019 uitbracht bij 
De volledige tekst van de uitspraak in zaaknr 201904651/1/V2 (het hoger beroep tegen de uitspraak van Rechtbank Den Haag d.d. 4 juni 2019 met zaaknr NL19.11187)
De volledige tekst van de uitspraak in zaaknr 201905739/1/V2 (inz. de Hazara, het hoger beroep tegen de uitspraak van Rechtbank Roermond d.d. 23 juli 2019 met zaaknr NL19.11262)

Lees ook:
26-08-19  Zitting Raad van State over veiligheidssituatie Afghanistan
21-03-18  'Uitzettingen naar Afghanistan volstrekt onverantwoord'  (commentaar van een coalitie van ngo's n.a.v. een uitspraak van de RvS)

Dossier Afghanistan in het Expertisecentrum