UNICEF en DCI: gezinsopvanglocaties ongeschikt voor kinderen

Een groot aantal rechten uit het Kinderrechtenverdrag staat onder druk omdat de opvang niet voldoet aan de normen uit het IVRK; de gesignaleerde knelpunten zijn zo ernstig dat onmiddellijk actie moet worden ondernomen, aldus de kinderrechtenorganisaties.

Enkele van de genoemde knelpunten zijn:

Door de opgelegde dagelijkse meldplicht, zeven dagen per week, midden op de dag, worden ouders feitelijk gevangen gehouden op het centrum. Bezoek aan bijv. familie elders in Nederland, een logeerpartijtje voor de kinderen maar ook kerkbezoek worden hierdoor onmogelijk gemaakt.

Nagenoeg alle gezinnen hadden voor hun overplaatsing naar de GOL een vorm van medische hulpverlening, therapie, opvoedingsondersteuning etc. Deze zijn volgens de kinderrechtenorganisaties abrupt stopgezet door de verhuizing, waardoor de psychische gesteldheid van ouders èn kinderen na aankomst in de GOL sterk verslechtert. Enige maanden geleden zegden huisartsen in Katwijk ook al eenzijdig het contract op met het COA, omdat ze het niet eens waren met de gang van zaken rondom de medische zorg; zo zouden de huisartsen aan volwassenen in het centrum alleen noodhulp mogen verlenen.

De leefgelduitkering die gezinnen ontvangen is dermate laag (ver onder het in Nederland geldende bestaansminimum), dat er onvoldoende geld is om naast gezond eten bijv. winterkleren of nieuwe schoenen te kopen. De meeste kinderen liepen in november nog in zomerkleren rond!

Ook stellen de kinderrechtenorganisaties dat de organisatie rondom onderwijs onder de maat is. Dat geldt voor het basisonderwijs op de locaties maar ook voor de toegankelijkheid van het voortgezet onderwijs in de regio, waar oudere kinderen gebruik van zouden moeten kunnen maken. De beschikbaarheid van speciale voorzieningen voor bijv. gehandicapte kinderen is een groot probleem. Kinderen die op het centrum in Katwijk basisonderwijs volgen vinden zelf dat er te veel gespeeld en te weinig geleerd wordt.

Gezinnen met meer kinderen worden soms gehuisvest in verschillende kamers, die slechts via een openbare gang of trappenhuis zijn te bereiken. Dat veroorzaakt gebrek aan voldoende nachtrust en privacy. Ouders slapen met kleine kinderen in dezelfde kamer; oudere kinderen die gescheiden van hun ouders moeten slapen zijn bang omdat ze ’s nachts de gang niet op durven. In één geval hebben het gezin, hun advocaat en andere hulpverleners deze situatie maandenlang tevergeefs bij het COA aan de orde gesteld; pas daags (!) voor een werkbezoek van de minister aan Katwijk werd dit huisvestingsprobleem verholpen.

Het sanctieregime wordt als disproportioneel beoordeeld. Op het overtreden van huisregels staan boetes, waarvan de hoogte in geen enkele verhouding staat tot het leefgeld dat de gezinnen krijgen.

Brandbrief VluchtelingenWerk
Naast het rapport van UNICEF en DCI heeft ook VluchtelingenWerk een brandbrief aan de minister geschreven. In aanvulling op eerder genoemde knelpunten rondom medische zorg en onderwijs constateren zij ook dat veel gezinnen in de GOL’s afkomstig zijn uit probleemlanden zoals Somalië en China. Naar die landen is geen concreet uitzicht op terugkeer, waardoor deze gezinnen veel langer dan drie maanden moeten verblijven in de gezinslocaties, waarvan het sobere regime ongeschikt is voor langer verblijf.

Verder blijkt  volgens VluchtelingenWerk in de praktijk dat in de GOL’s niet alleen uitgeprocedeerde gezinnen maar ook gezinnen met lopende toelatingsprocedures verblijven (regulier / medisch of herhaald asiel). Zij krijgen dan vanwege het geldende sobere regime bijvoorbeeld geen vergoeding voor openbaar vervoer naar hun advocaat of rechtbankzitting, waardoor hun rechten worden geschonden.

Werkbezoek landelijke Raad van Kerken
Een delegatie van de Raad van Kerken zal op woensdag 18 januari aanstaande het centrum bezoeken. Na afloop is er een persconferentie en een vesper. Deze laatste zal worden gehouden in de Open Hofkerk aan de Rijnstraat 18 in Katwijk van 18.45 tot 19.15 uur en is vrij toegankelijk.


Meer informatie:
De berichtgeving op de site van DCI (d.d. 23 dec 2011)
De brief van VluchtelingenWerk aan de minister voor I&A (d.d. 20 dec 2011)

Zie ook:
02-12-11  Gemeente Alkmaar zet zich in voor Jossef