Staatssecretaris verklaart Somalië 'veilig'

De staatssecretaris schrijft in een brief d.d. 14 december 2012 aan de Tweede Kamer dat hij Mogadishu niet langer aanmerkt als een gebied waarin sprake is van een zgn. ‘15c-situatie’. (Dit verwijst naar een Europese richtlijn die bepaalt dat mensen recht hebben op bescherming tegen de risico’s in een uitzonderlijke situatie van willekeurig geweld).

Hoe de staatssecretaris tot de conclusie is gekomen dat de situatie in Mogadishu veilig is, is zeer de vraag. Het hoofdstuk over de veiligheidssituatie in het ambtsbericht begint letterlijk als volgt: “De veiligheidssituatie in Zuid- en Centraal-Somalië was in de verslagperiode onverminderd slecht. Geregeld vonden in de verslagperiode gewelddadigheden plaats. In het algemeen kan gesteld worden dat de geweldsincidenten plaatsvonden in een context van straffeloosheid en gebrek aan overheidsgezag die gedurende de verslagperiode in grote delen van Somalië heerste.”
Over de situatie in Mogadishu zegt het ambtsbericht: “Gedurende de gehele verslagperiode was de veiligheidssituatie in Mogadishu slecht, zij het dat er hier en daar (sterke) verbeteringen optraden.”

Maar nog altijd blijkt dat er alleen al in de “veiliger” hoofdstad Mogadishu maandelijks 450 doden en gewonden vallen als gevolg van het geweld, aldus landenexpert Tony Burns van de Somalische organisatie SAACID. In de gebieden waaruit Al-Shabaab zich heeft teruggetrokken is een toename van het aantal zelfmoordaanslagen en geïmproviseerde explosieven. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken ontraadt het reizen naar alle delen van Somalië vanwege de onveiligheid. Dit staat vermeld in het actuele reisadvies over Somalië.
 
Het hoofdstuk ‘Mensenrechten’ in het ambtsbericht begint als volgt: “Het is moeilijk gedetailleerde informatie en cijfers over de situatie van de mensenrechten te krijgen. Dit komt met name door de slechte veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Somalië. In algemene zin kan gesteld worden dat de mensenrechtensituatie in geheel Somalië in de verslagperiode slecht was, vooral in de gebieden onder controle van Al-Shabaab, en dat de schendingen van de mensenrechten onbestraft bleven. In het gewapende conflict maken alle groeperingen zich schuldig aan schendingen van mensenrechten door onder andere zware wapens en geïmproviseerde explosieven te gebruiken in dichtbevolkte gebieden.”

Vreemd genoeg constateert de staatssecretaris dat het enerzijds veilig genoeg is om uitgeprocedeerde Somalische asielzoekers terug te sturen naar Mogadishu, maar dat anderzijds de veiligheidssituatie nog te broos is om ook verblijfsvergunningen van Somalische asielzoekers in te kunnen trekken (zie paragraaf 4 op pagina 3 van de Kamerbrief). De staatssecretaris erkent dus dat de veiligheidssituatie nog erg broos is, maar vindt dat dit geen consequenties heeft voor uitgeprocedeerde Somalische asielzoekers, terwijl hij er wel consequenties aan verbindt voor Somalische asielzoekers met een verblijfsvergunning. Het is toch wel buitengewoon vreemd dat de veiligheidssituatie in Somalië naar het oordeel van de staatssecretaris afhankelijk is van het feit of een asielzoeker in Nederland al dan niet een verblijfsvergunning heeft.
 
Nu Nederland geen uitzettingsstop naar Somalië meer heeft zullen individuele zaken nog wel ter beoordeling kunnen worden voorgelegd aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De Tweede Kamer heeft op de valreep voor het Kerstreces een motie van het kamerlid Voordewind (CU) verworpen, die opriep Mogadishu wederom als 15c-gebied aan te merken.


Meer informatie:
Het algemeen ambtsbericht over Somalië d.d. 30 november 2012 van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken (99 pag’s, 1,3 MB)
De Kamerbrief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie d.d. 14 december 2012 over de beleidswijziging naar aanleiding van het ambtsbericht
Het reisadvies t.a.v. Somalië

Lees ook:
17-07-12  Raad van State verbiedt alle uitzettingen naar Somalië
Zie ook het Dossier Somalië op onze site.