Gerechtshof: Staat moet kinderen samen met ouders opvangen

Voorgeschiedenis
Het gaat in deze zaak om een Angolese moeder die met haar drie kinderen op de vrijheidsbeperkende locatie Ter Apel verblijft. De moeder is al negen jaar in Nederland; haar oudste kind was twee jaar toen ze Angola ontvluchtte. De andere twee kinderen zijn in Nederland geboren. Ter Apel is een vertrekcentrum van waaruit uitgeprocedeerde asielzoekers hun terugkeer naar het land van herkomst voorbereiden. Omdat het de Dienst Terugkeer & Vertrek van het Ministerie van Justitie niet was gelukt om de moeder uit te zetten, wilde de overheid de moeder en de kinderen op straat zetten. In een tussenarrest van 27 juli 2010 had het Gerechtshof al gezegd dat het op straat zetten van de kinderen als inhumaan en daarom onrechtmatig moet worden beschouwd en dat dat in strijd zou zijn met het Internationaal Verdrag Inzake de Rechten van het Kind, het Europees Verdrag voor de Bescherming van de Rechten van de Mens, het Europees Sociaal Handvest en ook met het Nederlands recht. Daarop had de Nederlandse overheid geantwoord dat de kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel van hun moeder gescheiden zouden kunnen worden.  De kinderen zouden dan wel opgevangen worden, hun moeder niet.

De Nederlandse Staat had in reactie op het tussenarrest gezegd dat de overheid vrij is om invulling te geven aan de verplichtingen uit mensenrechtenverdragen. Het Hof wijst er echter op dat het de taak van de rechter is om in individuele gevallen te toetsen of de uitwerking van het beleid strookt met de verdragsverplichtingen.

Geen scheiding kind en ouder
In de uitspraak van vandaag stelt het Hof dat kinderen en ouders op grond van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens niet gescheiden mogen worden. De belangen van de overheid om het vreemdelingenbeleid uit te voeren wegen in dit geval minder zwaar dan die van de kinderen om samen met hun moeder opgevangen te worden.

Tot slot zegt het Hof nadrukkelijk dat het scheiden van kinderen en ouders niet als drukmiddel mag worden gebruikt: “Als drukmiddel om de moeder te bewegen aan het verkrijgen van uitreisdocumenten mee te werken mag de scheiding van de kinderen uiteraard niet worden gebruikt (…)”. In terugkeergesprekken komt dit wel steeds aan de orde. Toen Minister Leers van Immigratie & Asiel hier onlangs op aangesproken werd, antwoordde hij dat de overheid hiermee slechts voldoet aan zijn informatieplicht. De kinderen in de vrijheidsbeperkende locatie Ter Apel leven nu voortdurend met de angst elk moment van hun ouders gescheiden te kunnen worden. Dat moet per 11-1-11 afgelopen zijn.

Hoe nu verder?
De coalitie ‘Geen Kind Op Straat’ is van mening dat de overheid onmiddellijk gehoor dient te geven aan de uitspraak. In een eerdere nota (Notitie Opvang Uitgeprocedeerde Gezinnen, okt 2010) deed de coalitie al enkele voorstellen voor opvang van deze gezinnen. Zo zou aan opvang in terugkeerhuizen gedacht kunnen worden. De coalitie verwacht in ieder geval dat, hoe onderdak ook geregeld gaat worden, de overheid het belang van het kind nu voorop zet. 


Volg deze link naar de volledige tekst van de uitspraak van het Gerechtshof op www.rechtspraak.nl

Zie ook:
30-11-10  'Geen kind op straat' dichter bij realiteit
20-04-10  Rechtbank Den Haag negeert uitspraak ECSR: moeder met kinderen op straat
02-03-10  Raad van Europa: Nederland schendt Europees Sociaal Handvest

www.geenkindopstraat.nl is de eigen website van de coalitie, waarvan ook INLIA deel uitmaakt (zie onder projecten).