21 mei 2015

Onterechte afwijzing Afghaanse tolk pas in 2e asielprocedure hersteld

Je leven geriskeerd in dienst van Nederland - daarna door Nederland op straat gezet. Een Afghaanse asielzoeker, die in de eerste asielprocedure onterecht was afgewezen en illegaal op straat belandde, heeft na een tweede asielaanvraag alsnog een verblijfsvergunning ontvangen. Hij had zijn leven geriskeerd door als tolk te werken voor een Europese missie in Afghanistan, maar Nederland weigerde aanvankelijk zijn verantwoordelijkheid te nemen.
Recent is veel aandacht geweest voor de positie van Afghaanse asielzoekers die in Afghanistan als tolk hebben gewerkt voor Nederland, andere Europese landen of andere aldaar werkzame organisaties. Enerzijds maakt Nederland dankbaar gebruik van lokale burgers die een bijdrage willen leveren aan de wederopbouw en de veiligheid van hun land, maar de keerzijde hiervan is dat Nederland uitermate terughoudend is in het nemen van zijn verantwoordelijkheid als deze tolken door het uitvoeren van dit werk ernstig in gevaar komen.
 
In het ambtsbericht over Afghanistan van september 2014, opgesteld door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, wordt onomwonden toegegeven dat deze tolken gevaar kunnen lopen:
“Afghanen die werkzaam zijn bij een internationale organisatie of met buitenlandse troepen worden geïdentificeerd, lopen het risico te worden ontvoerd, bedreigd of vermoord door de Taliban, andere opstandelingen of criminele organisaties. Het gaat met name om Afghaanse tolken en onderhoudspersoneel die voor ISAF troepen werken, maar ook om Afghanen die voor buitenlandse ngo’s of voor de Verenigde Naties werken.” (pag. 67)
 
In de praktijk is echter gebleken dat deze constatering niet altijd betekent dat betrokkenen ook asiel krijgen in Nederland. INLIA heeft het afgelopen jaar een Afghaanse tolk geholpen die zijn leven in dienst van een aantal Europese landen op het spel heeft gezet. Zijn eerste asielprocedure in Nederland werd tot aan het hoger beroep toe vanwege formalistisch-juridische redenen afgewezen. Als gevolg hiervan werd de opvang van betrokkene beëindigd en werd hij op straat gezet. Enige tijd later kon hij gelukkig terecht in een bed-bad-brood – voorziening, waarna hij alsnog, in zijn tweede asielprocedure, een verblijfsvergunning kreeg.  
 
De Afghaanse man had getolkt voor een Europese missie in Afghanistan waaraan Nederland actief deel heeft genomen. Op onbegrijpelijke wijze is een informatieve video van deze Europese missie, waarop de tolk herkenbaar in beeld was, in Afghanistan uitgezonden. Hierdoor werd deze tolk ernstig in gevaar gebracht. Omdat de leidinggevende van de tolk in Afghanistan een Nederlandse functionaris was, heeft de tolk in Nederland asiel aangevraagd. Terwijl het gevaar dat deze tolk in Afghanistan loopt als een paal boven water staat - het genoemde videomateriaal is immers aan de IND overhandigd - werd zijn asielaanvraag niettemin op formalistische gronden afgewezen. Hierdoor werd er niet meer gekeken naar de inhoud van de asielaanvraag en de ondersteunende bewijzen. Helaas gebeurt dit in meerdere dossiers. 
 
De uiteindelijk positieve uitkomst (de status verkregen na een tweede asielaanvraag) doet niets af aan het feit dat een asielzoeker, die zich aantoonbaar met gevaar voor eigen leven heeft ingezet voor een Europese missie, in eerste instantie geen asiel kreeg, een tijd lang illegaal was, zelfs op straat werd gezet en zonder voorzieningen maar moest zien te overleven. Dit terwijl politici in Den Haag asielzoekers die niet teruggaan na de afwijzing van hun eerste asielaanvraag, onlangs zelfs vergeleken met de criminele activiteiten van Willem Holleeder. Ook deze casus toont weer aan dat asielprocedures feilbaar zijn, sterker nog: dat op de kwaliteit van de asielprocedure in Nederland vaker het nodige valt aan te merken. 
 
 
Meer informatie:
Het ambtsbericht over Afghanistan van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken d.d. 17 september 2014 (link naar het pdf-bestand op de website van de Rijksoverheid)
 
Lees ook: 
18-05-15  Libië veilig? Voor asielzoekers wel, voor Nederlanders niet
29-04-15  Authenticiteitsverklaring ambassade van Irak ‘geen bewijs’
23-03-15  Afghanistan roept op uitzettingen te beëindigen