EHRM: hoge leges mag recht op gezinsleven niet belemmeren

Het Hof beoordeelt de houding van de Nederlandse minister als ‘extreem formalistisch’ en vindt de verhouding tussen de gevraagde leges en het inkomen van het gezin ‘disproportioneel’.

De Afghaan verzocht om vrijstelling van de legesverplichting omdat de bijstandsuitkering van zijn vrouw (ter hoogte van € 988 per maand) volstrekt onvoldoende is om de leges van € 830 van te kunnen betalen. Zoals bekend mogen vreemdelingen gedurende een procedure zelf niet werken om in hun inkomen te voorzien.

Het Europees Hof oordeelt dat door het weigeren van de legesvrijstelling het de betrokkene onmogelijk is gemaakt aanspraak te maken op zijn grondrechten (art. 8 EVRM: het recht op gezinsleven) en dat Nederland daarmee art. 13 EVRM (recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel) heeft geschonden. Dit artikel houdt in dat iedereen wiens mensenrechten zijn geschonden recht heeft op een daadwerkelijk rechtsmiddel. Die toegang is in dit geval geblokkeerd door de ‘disproportionele’ hoogte van de te betalen leges en de starre houding van de overheid. Het Hof schrijft in overweging 55 letterlijk:
“In the circumstances of the present case, characterised as they are moreover by the disproportion between the administrative charge in issue and the actual income of the applicant’s family, the Court therefore finds that the extremely formalistic attitude of the Minister (…) unjustifiably hindered the applicant’s use of an otherwise effective domestic remedy. There has therefore been a violation of Article 13 of the Convention.”

Al onder de vorige bewindslieden Nawijn, Verdonk en Albayrak is sinds 2002 een enorme verhoging van legestarieven ingezet. In deze zaak draaide het om een bedrag van € 830; inmiddels heeft minister Leers de tarieven voor een vergunning in het kader van gezinshereniging per 1 juli 2011 nog verder verhoogd naar € 1.250. De leges voor de meeste soorten verblijfsvergunningen zijn per die datum bijna verdrievoudigd van € 331 naar € 950. Deze uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zet het Nederlandse legesstelsel op losse schroeven.


Meer informatie:
De volledige uitspraak van het EHRM te Straatsburg d.d. 10 jan 2012 (link naar Engelstalige versie op de EHRM-site)

Zie ook:
07-09-11  Europese Commissie gaat legesverhogingen onderzoeken
14-07-11  Buitensporige verhogingen legestarieven IND

Dossier Leges in het Expertisecentrum